Potjiekos' van Kip

 

Wij serveerden deze stoof met Pridelands (witte wijn)

Hoe maak je de lekkerste authentieke Zuid-Afrikaanse gerechten?

Op KaapstadMagazine.nl delen we graag de lekkerste Zuid-Afrikaanse recepten met onze lezers. Zo ook het recept voor potjie, een typisch Zuid-Afrikaans gerecht.

Het recept voor een potjie is meteen een van Zuid-Afrika's meest traditionele gerechten. Potjiekos of potjie wat zoveel betekent als 'pot eten' en komt het meest in de buurt van een stoofpotje. Vanuit de traditionele bereidingsvorm is het een gietijzeren kookpotje dat men verhit op houtskool. De zwarte kookpot is waardoor locals het gerecht ook wel Swart Pot noemen.

Geschiedenis van Potjiekos
Potjiekos kent zijn oorsprong bij de Voortrekkers - blanke Zuid-Afrikaanse boeren die tussen 1830 en 1850 emigreerden uit de door de Britten geannexeerde Kaapkolonie. Op weg naar het gebied rond de Oranjerivier, op de zogenaamde Grote Trek, creerden zij de potjies zoals wij die vandaag de dag kennen.

De Voortrekkers hadden een gietijzeren pot bij zich en onderweg werden continu ingrediënten verzameld, zoals groenten en wild. Eigenlijk alles wat eetbaar en enigszins smakelijk oogde. Aan het eind van de dag werden alle geplukte, geschoten en geraapte goedjes in de pot gegooid. Zelfs de botten van het wild gingen in de pot om de stoofpot aan te dikken.

Hoewel we tegenwoordig wat selectiever zijn in de ingredienten, is potjekie nog steeds een behoorlijk vullende hoofdmaaltijd. Logischerwijs hoef je niet per se kip als hoofdbestanddeel te gebruiken, rund en lam zijn minstens zo lekker. Vaa k geldt een van de drie (tenzij vegetarisch) als een van de basis-bestanddelen, die aangevuld wordt met aardappelen, groenten en rijst (de laatste 'on the side').

Potjiekos wordt door de echte liefhebbers in laagjes opgebouwd. Je gooit eerst de hardste ingredienten in het pannetje, langzaam voeg je daar de minder harde bij. Het vuur pruttelt niet te hard, de potjie moet langzaam warm - en dus gaar worden. Roeren is ten strengste verboden, althans zo menen experts.

Ingrediënten (voor 4 personen)
1 kg kippendijen
6 grote aardappelen (gepeld en in schijfjes/blokjes gesneden)
½ kg champignons
½ kg wortels (gepeld en in schijfjes gesneden)
125 ml kokend water
50 ml olijfolie
50 ml chutney
4 laurierbladeren
1 kippenbouillonblokje
2 theelepels zout
1 theelepel gemengde kruiden
½ theelepel gedroogde tijm
paar grove zwarte peperkorrels (naar smaak)
evt: paar knoflooktenen
* rijst

Bereiding (±2 uur kooktijd)
1. Zorg dat de gietijzeren pot / de stoofpan van binnen helemaal goed schoon is
2. 'Schuur' met een paar knoflo oktenen in de pan, alsof je de pan invet met knoflook (let op: dit hoeft niet per se, dus mensen die niet willen stinken of niet van knoflook houden, hoeven dit niet te doen)
3. Verhit de olie
4. Strooi zout over de kippendijen
5. Bak de kip in de hete olie totdat hij goed op kleur (bruin) is
6. Voeg de kruiden, laurierbladen, pepers en de chutney toe aan de kip
7. Laat een paar minuten op laag vuur pruttelen
8. Kook ondertussen het bouillonblokje in 125 ml water
9. Leg eerst de aardappelen, en daarna de wortelschijven - in laagjes - op de kip (zoals je ook bij lasagna opbouwt)
Let op: de champignons gebruik je nog niet!
10. Gooi de bouillon bij de kip
11. Laat ongeveer 50-60 minuten sudderen (zonder deksel op de pan)
12. Voeg als laatste de (ongekookte) champignons toe aan het geheel
13. Laat vervolgens nog 20-30 minuten sudderen

De potjie mag natuurlijk nooit droog worden, of erger nog, droogkoken. Houd daarom tijdens het sudderen in de gaten of er nog wel 'gesudderd' wordt. Water toevoegen als je het idee hebt dat de potjie droog begint te staan.

Natuurlijk kun je zelf groenten naar keuze toevoegen. Vaak gebruikt men kool, mais of paksoy. Houd alleen rekening met de volgorde waarop je de groenten toevoegt - de hardste groente eerst in de pot gooien (na de aardappelen). In feite moet het zo zijn dat de kip 'onderop' ligt, dan de aardappelen en dan dus de hardste groenten - opbouwend in laagjes naar de zachtere varianten. Potjie wordt daarnaast vrijwel altijd met rijst gegeten.